"kızlar, erkeklerden daha çok kan görür." -game of thrones

Agents of S.H.I.E.L.D. tartışma forumu

yeni konu aç Nainsan konusu

Çevirmeni benim arkadaşlar. Sabırla okumanızı istiyorum. Bilmiş bilmiş eleştiri edip duracağınıza siz çevirin madem biz izleyelim.

Önce bi şuraya bakın: http://www.imdb.com/title/tt4154858/?ref_=nv_sr_2

Eleştiri toplarına tekrar tutulduğumu gördüğüm için şu Inhumans - Nainsanlar olayını bir daha açıklamayı gerek gördüm.

Her ne kadar bu bölümde "inhuman" geçen replikte kastedilen "Irk"
anlamı olmasa da bariz bir şekilde göndermenin babası olduğu için
kasten öyle çevirdim.

Daha önceki notlarımdan alıntı yapacak olursam durum şu şekilde:

Inhumans'tan ve ona karşılık olarak bulduğum Nainsanlar
teriminden biraz bahsetmek istiyorum. Öncelikle Inhuman
kelimesinin sözlük karşılığı "acımasız, zalimane, merhametsiz,
insanlık dışı" gibi kavramlardır. İlk ve haklı olarak "Neden
Merhametsizler, Zalimler demedin?" diye düşünebilirsiniz ve
Nainsan kelimesi itici veya aşina olunmayan bir kelime gibi
gelebilir. Çünkü böyle bir kelime yok aslında (evet Google'dan
da baktım :D ). İşin çizgi roman yönünden yaklaşacak olursam
özel bir terimi çevirdiğiniz zaman, çizgi romanda ne tür
konuşmalar içinde geçtiğine de bakmanız gerekmektedir bu
kelimenin. Evet, gerçekten merhametsiz yönünden bahsediliyor,
yaptığı şeylerin zalimlik olduğu söyleniyorsa o zaman sözlük
anlamlarını kullanabilirsiniz. "Bu yaptığın çok zalimane"
derseniz bu çok doğru gelir. Fakat her şeyden önce
bilinmesi gerekir ki bahsi geçen Inhumans bir ırktır.
Marvel'ın kozmik evrenine dâhil olduğundan (detaylı bilgi
için bkz."Kaynak") Kree ve Skrull gibi çeşitli ırklarla
münasebetleri vardır.

Bunları düşünerek şu örnekleri sunuyorum:

"Doesn't matter if you are a human or Inhuman..."
"Bir insan ya da Merhametsiz olup olmaman önemli değil..."


"You seem more than Inhuman. Like a necessary god."
"Bir Merhametsizden fazlası oldun. Zorunlu bir tanrı gibi."

Bu örneklerdeki sözlük karşılığı olan benzer kelimeler
kullanıldığında bir şeylerin yanlış olduğunu fark edebilirsiniz.
Fakat aynı örnekleri bir de Nainsan terimi kullanarak okuyalım:

"İnsan ya da Nainsan olup olmaman önemli değil."
"Bir Nainsan'dan fazlası oldun."

Bir ırk olduğundan bahsetmiştim. İnsan ırkı, Kree ırkı, Skrull
ırkı gibi kavramların yanına Merhametsiz ırkı, Zalimane ırkı
demek biraz absürd kaçıyor gibi. Fakat Nainsan ırkı denildiğinde
anlatmak istediğim şey biraz daha netleşiyor sanırım.

Hem Human-Inhuman münasebetlerine uygun kaçacak hem bir ırk adı
olabilecek hem aslında insan olmadığını vurgulayacak hem de
onlara benzediğini belirtecek olduğunu düşündüğümden ve terimin
bu şekilde oturması taraftarı olduğumdan türettiğim bir kelime.

Mert - Namert örneğindeki gibi de düşünebilirsiniz.
Hepsi tamamen şahsi görüş ve düşüncelerimdir.

Marvel oyunlarını çeviren bir arkadaşımız da bu çeviriyi kullanacaktır. Türkçe çizgi roman çevirileri ile uğraşan arkadaşımız da karşısına çıkarsa böyle kullanacak. Yani hala mantıklı gelmiyorsa, alışamıyorsanız sorun sizdedir.

"nainsan" kelime kurgusu etimolojik olarak da hatali bir kurgudur. "na" olumsuzlama prefiksi (yoksunluk edati) farsca menseelidir. arapca menseeli bir kelime olan "insan" ile birlesimi her ne kadar ozgun olsa da yanlistir. kulagimizi tirmalama sebebi bu tarihselliginin olmamasidir. gereksizdir. kavram "Inhuman" olarak kalmalidir. ozel bir terimdir. ce-vi-ril-me-me-li-dir.

farsca bir birlesim olan "Na-Merd" aslinda cevirmenin hedefledigi kavrama cok yakindir. farsca "Merd" adam demektir. "Na-Merd" de "adam degil" demektir. Lakin bizim icin "namert" cok bariz bir anlam uzerine oturmus ve imledigi kavram herkesce malumdur. burada kullanilamaz.

ilk defa kelimeyi ozgun bir sekilde ortaya koyan arkadas :

bu mantikla gidersek "superman" icin "askin-adam" veya "batman" icin "yarasa-adam" dememiz lazim.
kulaga itici geliyor ama "orumcek-adam" oturmus bir kavram. kimse yadirgamiyor.

anliyoruz ki topluluk burada belirleyici oluyor.

dusunulmus kafa yorulmus gercekten ozgun bir kelime-kavram cevirilip ortaya konmus. bunu taktir etmemek ayiptir.

lakin topluluk buna karsi geliyor ve bundan rahatsiz oluyorsa bunu gormezden gelemezsiniz. israrci olmamak gerekir.

direksiyon yerine yoneltgec demedik, kitap yerine metik demedik, inhuman yerine nainsan demek istemiyoruz. birakin "Inhuman" olarak kalsin.

israr etmezseniz seviniriz.

Dostum,
Uzun zamandır çeviri sitelerine altyazı gönderiyorum. Seni tanımıyorum ama yaptığın işin ne kadar zahmetli bir şey olduğunu adım gibi biliyorum. Bu yüzden sana da saygı gösterilmesi kanaatindeyim. Çevirine gelince; Bence hiçbir şekilde bir hata oluşturacak ya da diyalogların bütünlüğünü bozacak bir şey yapmıyorsun. Altyazı kurallarına ve imla düzenine de aşırı derecede özen gösteriyor hatasız çeviriler sunuyorsun. Bu yüzden sana saygı duyuyorum. Teşekkürlerimi sunuyorum. Sen işine devam et severek yaptığın belli bu bir meslek olsaydı ki bana göre öyle herkesin yapabileceği bir şey olmadığını hatta insanlara söylediğinde ilginç geldiğini biliyorsun. Çatlak sesler bu tarz spesifik durumlarda her zaman olacaktır. Bunlara takılmamanı tavsiye ederim. Maalesef canını iyi sıkmışlar bu yukarıdaki yazından belli oluyor. Ama sen işine devam et dostum. Tekrar saygılarımı sunuyor teşekkür ediyorum. Saygılarımla, Arcan...

Öncelikle çeviriler için ellerine sağlık.
Buradaki asıl sorun, zaten Türkçe karşılığı bulunan bir kelimeye, özellikle de aliterik olmayan (kulağa da hoş gelmeme nedeni bu gibi) bir uydurma yapmış olman.

inhuman = insandışı (insanlık dışı ya da zalim değil, insan olmayan anlamı taşır)

Gerekli olduğu takdirde (Türkçe karşılığı olmadığında) büyük ve küçük sesli uyumlarına da özen göstererek yapılacak çevirilere de (uydurmalara değil) asla karşı değilim. Hatta yapılmalıdır da.

Ayrıca "inhuman" dizide özel isim değil, cins isim olarak kullanılmaktadır ve bence dilimize saygı duyuyorsak, çevirisi yapılmalıdır.

Dileğim, bu yapıcı öneriye (saldırı olarak algılayıp da savunma yapma zorunluluğu hissetmeden ve inatlaşmadan) kulak verip, yoluna kendini de geliştirerek devam etmendir. (zaten öyle yapıyor olduğundan eminim)

Tekrar ellerine sağlık.
Saygılarımla...
Selçuk Turhanoğlu

konuya abone kullanıcılar 11

Yukarı Çık